اکوتوریسم شهری، کلید توسعه جوامع محلی

پژوهشگران کشور در یک پژوهش جدید، نقش اکوتوریسم شهری و توانمندسازی‌های مربوط به آن را در توسعه جوامع محلی، مورد ارزیابی و تاکید قرار داده‌اند.

به گزارش ایسنا، توانمندسازی، همیشه به عنوان یکی از نیازهای اصلی جوامع شهری مطرح بوده است.‌ رویکردهای مختلفی برای رسیدن به این هدف وجود دارد که همه آن‌ها عمدتاً متمرکز بر پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های موجود جامعه محلی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی،‌ سیاسی، ادراکی و زیست محیطی هستند تا به کمک آن‌ها بتوان بر ضعف‌هایی مانند فقر، عدم اعتماد به نفس و نقش اجتماعی کمرنگ ساکنین غلبه کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وجود جذابیت‌های طبیعی و پتانسیل‌های زیست محیطی می‌تواند به عنوان ظرفیتی برای جذب گردشگر در جوامع شهری تلقی شود که به آن اکوتوریسم یا گردشگری طبیعی و طبیعت گردی نیز می‌گویند.

جذب گردشگر به گفته محققان بدون توجه به ویژگی‌های جوامع میزبان، این جوامع را با چالش‌های جدی مواجه کرده و عملا توسعه را به لایه‌های پایین آن منتقل نمی‌کند. لذا به منظور توسعه‌ای هماهنگ و یکپارچه، توجه به شکل پایدار گردشگری طبیعی در جوامع اهمیت می‌یابد. اکوتوریسم به عنوان یکی از بخش‌های مهم و روبه رشد صنعت گردشگری مطرح است، به گونه‌ای‌که برخی ادعا کرده‌اند که اکوتوریسم سالانه ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. در سال‌های اخیر، اکوتوریسم به دریچه‌ای به سوی اقتصاد جهانی تبدیل شده است و دیدگاهی حفاظتی جهت پایدار نگه داشتن جوامع میزبان دارد.

محققانی از دانشگاه فردوسی مشهد با محور قرار دادن این موضوع، پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن، اکـوتوریسـم شهری توانمنـدسـاز به عنوان رویکردی نوین در توسعه جوامع محلی مورد بررسی قرار گرفته است.

این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب مطالعات مرتبط، چارچوبی برای دو مفهوم توانمندسازی و اکوتوریسم ارائه کرده است و با تبیین ارتباط میان این دو چارچوب، فرآیند و معیارهایی برای اکوتوریسمِ شهری توانمندساز، ارائه داده است.

نتایج حاصل از پژوهش فوق نشان می‌دهند که اکوتوریسمِ شهری توانمندساز، دارای ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ذهنی-ادراکی و زیست‌محیطی است. این رویکرد در هر بعد به‌صورت گام‌به‌گام با توانمندسازی فردی، افزایش توان مشارکت‌پذیری، توسعه اجتماعی و اثربخشی اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی جوامع میزبان را دنبال می‌کند.

به گفته ایمان قلندریان، استادیار و پژوهشگر شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد و همکارش، «چارچوب اکوتوریسمِ شهری توانمندساز ارائه شده در این تحقیق، دربرگیرنده راهکارهای اکوتوریسمی جهت توانمندسازی به صورت گام به گام است. هربعد از توانمندسازی، دارای مصادیق مختلفی است که از توانمندسازی فردی شروع شده و با رشد فردی، توانایی مشارکت در امور مختلف اجتماعی و شکل گیری گروه‌های فعال ادامه می‌یابد. در ادامه این روند و با افزایش مشارکت اجتماعیِ گروه‌ها، تأثیرگذاری افراد و گروه‌ها بهبود یافته و امکان تصمیم‌سازی و جهت دهی به تصمیمات برای جامعه محلی شکل می‌گیرد».

این محققان می‌گویند: «درنهایت با قدرت‌یافتن‌ گروه‌های فعال، امکان تصمیم‌گیری برای جامعه محلی در جنبه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی فراهم شده و افزایش اعتماد به نفس افراد و گروه‌ها را به ارمغان می‌آورد. لذا به صورت کلی، مراحل ارائه شده در چارچوب مفهومی، می‌توانند در توانمندسازی جوامع محلیِ بخش‌های مستعد اکوتوریسم، به عنوان استراتژی‌های برنامه‌ریزی و طراحی شهری مورد استفاده قرار گرفته و به بهبود کیفیت گردشگری در کنار ارتقای شرایط محیطی برای ساکنین و گردشگران بپردازند».

طبق یافته‌های این پژوهش، بر اساس فرآیند فوق، علاوه بر حفاظت از ارزش‌های‌فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و زیست‌محیطی به زیست بهتر ساکنان در زمینه‌های‌ مختلف نیز کمک می‌شود.

به اعتقاد قلندریان و همکارش، «به‌کارگیری راهکارهای اکوتوریسم شهری توانمندساز می‌تواند کمک مؤثری جهت بهبود کیفیت زیست در جوامع نیازمند توانمندسازی باشد. در این راستا، مواردی ازجمله توسعه بازار محصولات محلی، برگزاری رویدادهای فرهنگی و هویتی، برگزاری طرح‌های آموزش گردشگری و درآمدزایی از طریق اکوتوریسم، ارائه تخفیف‌های دولتی به ساکنان بومی جهت راه‌اندازی مشاغل مرتبط با گردشگری، واگذاری مالکیت زمین‌ها به ساکنان و تبلیغات ملی و فراملی جهت شناسایی پتانسیل‌های اکوتوریسمی موجود به علاقه‌مندان می‌توانند به توانمندسازی این جوامع با استفاده از اکوتوریسم کمک کنند».

این یافته‌های علمی پژوهشی را فصل‌نامه «برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای» متعلق به دانشگاه علامه طباطبایی منتشر کرده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: اكوتوريسم دانشگاه فردوسی مشهد گردشگري سازمان زمین شناسی آزمون کارشناسی ارشد 1402 معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشگاه های علوم پزشکی جهاد دانشگاهی برگزیده ها سازمان زمین شناسی آزمون کارشناسی ارشد 1402 معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري دانشگاه علوم پزشکی تهران زیست محیطی جوامع محلی گروه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۱۱۹۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صرف ۸ میلیارد ریال اعتبار برای توسعه سیستم‌های روشنایی در شهرکرد

رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شهرکرد از افزایش ایمنی معابر و بوستان‌ها با توسعه سیستم روشنایی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از چهارمحال‌وبختیاری و به نقل از روابط عمومی شهرداری شهرکرد، مسعود حبیبی اظهار کرد: روشنایی معابر و میادین، یکی از مبلمان‌های شهری محسوب می‌شود و از جایگاه ویژه‌ای در معماری و شهرسازی برخوردار بوده و در طراحی شهری بسیار حائز اهمیت است.

وی با اشاره به اینکه بهسازی روشنایی بوستان‌ها، معابر و میادین اجرا شد، گفت: در این راستا عملیات نصب پایه چراغ‌های روشنایی و پرژکتورها و جایگزینی لامپ‌های کم‌مصرف ال ای دی به جای لامپ‌های گازی بر اساس نیاز و اولویت‌بندی پروژه‌های توسعه محله‌ای در بوستان‌ها، معابر و فضاهای سبز سطح شهر در حال اجراست.

رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شهرکرد با اشاره به افزایش روشنایی میادین، معابر و بوستان‌ها افزود: با توجه به ویژگی‌های خاص جمعیتی، تأمین روشنایی کافی، رفع فضاهای بی‌دفاع و تاریک با نصب پایه چراغ‌های کم‌مصرف همچنان در حال اجرا است.

حبیبی افزود: این اقدام با تعویض ۲۰ دستگاه پرژکتور ال ای دی ۱۰۰ وات در ورودی شرقی شهر، ۳۰ دستگاه سر چراغ ال ای دی ۱۰۰ وات در بوستان پاسداران، ۱۰ دستگاه سر چراغ ال ای دی ۳۵ وات در میدان زاینده رود و ۲۰ دستگاه چراغ ال ای دی ۱۰۰ وات برای اصلاح و بهینه سازی روشنایی بلوار کاشانی صورت گرفت و بر اساس برنامه‌ریزی نوسازی سیستم روشنایی مابقی نقاط شهرکرد در این طرح انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: برای توسعه سیستم روشنایی هشت میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.

کد خبر 751494